ભારતમાં મોટાભાગના લોકો Railway (રેલ્વે) દ્વારા મુસાફરી કરવાનું પસંદ કરે છે, કારણ કે તે સસ્તી અને આરામદાયક છે. જો તમે ક્યારેય Train (ટ્રેન) માં મુસાફરી કરી હોય, તો તમને ખબર હશે કે ભાડું અલગ-અલગ કેટેગરીના આધારે બદલાય છે. જો કે ટ્રેનમાં મુસાફરી કરવા માટે ભાડું ચૂકવવું જરૂરી છે, પરંતુ અમે તમને જે ટ્રેન વિશે જણાવવા જઈ રહ્યા છીએ, તેમાં તમે ભાડું ચૂકવ્યા વિના મુસાફરી કરી શકો છો.
જેણે પણ આ ટ્રેન વિશે પહેલીવાર સાંભળ્યું છે, તે વિશ્વાસ નહીં કરી શકે કે એક તરફ ભાડું વધી રહ્યું છે, ત્યારે આ Free Train Travel. (ટ્રેનમાં મફત મુસાફરી) તો ચાલો જાણીએ આ ટ્રેન વિશે અને સમજીએ કે શા માટે તેમાં મુસાફરી કરવા માટે કોઈ ભાડું ચૂકવવું પડતું નથી.
ટ્રેનના 1st AC, 2nd AC અને 3rd AC કોચ વચ્ચે શું તફાવત છે? શું સુવિધાઓ ઉપલબ્ધ છે?
આ ટ્રેન ક્યાં ચાલે છે?
આ વિશેષ ટ્રેન Punjab (પંજાબ) અને Himanchal Pradesh (હિમાચલ પ્રદેશ) ની સરહદો પર ચાલે છે, જ્યાં લોકો તેનો ઉપયોગ Nangal (નાંગલ) અને Bhakra (ભાખરા) વચ્ચે મુસાફરી કરવા માટે કરે છે. તમને જણાવી દઈએ કે, 73 વર્ષથી મુસાફરો આ ટ્રેનનો મફતમાં ઉપયોગ કરી રહ્યા છે. લોકોને આમાં મુસાફરી કરવા માટે ટિકિટ બુક કરાવવાની ઝંઝટ સહન કરવી પડતી નથી.
એક અહેવાલ મુજબ Bhakra-Nangal (ભાખરા-નાંગલ) Railway Service 1948માં શરૂ કરવામાં આવી હતી. ભાકરા નાંગલ ડેમના નિર્માણ દરમિયાન ખાસ રેલ્વેની જરૂરિયાત અનુભવાઈ હતી, કારણ કે તે સમયે નાંગલ અને ભાકર વચ્ચે મુસાફરી કરવાનો કોઈ રસ્તો નહોતો. આમ, ભારે મશીનરી સાથે લોકોની અવરજવરને સરળ બનાવવા માટે માર્ગની સાથે રેલ્વે ટ્રેક પણ બનાવવામાં આવશે તેવું નક્કી કરવામાં આવ્યું હતું.
છેલ્લા 73 વર્ષથી આ ટ્રેનમાં 25 ગામના લોકો મફતમાં મુસાફરી કરી રહ્યા છે. ખરેખર, આ ટ્રેન Bhakra Dam (ભાખરા ડેમ) વિશે માહિતી આપવાના હેતુથી ચલાવવામાં આવી છે. જેથી દેશની ભાવિ પેઢી જાણી શકે કે દેશનો સૌથી મોટો ભાખરા ડેમ (The largest Bhakra Dam in the country) કેવી રીતે બન્યો.
શરૂઆતમાં, ટ્રેનો સ્ટીમ એન્જિનો દ્વારા ચલાવવામાં આવતી હતી, જેનું સ્થાન 1953માં યુ.એસ.થી આયાત કરાયેલા લોકોમોટિવ દ્વારા લેવામાં આવ્યું હતું. અને આજ સુધી, આ અનોખી ટ્રેન તેના 60 વર્ષ જૂના લોકોમોટિવ્સ સાથે ચાલી રહી છે. આ ટ્રેનની ખુરશીઓ વસાહતી યુગની છે. તેમજ કોચ પણ લાકડાના બનેલા છે. આ ટ્રેન ડીઝલ પર ચાલે છે.
શિવાલિક ટેકરીઓ પાર કરીને અને પંજાબના Nangal Dam (નાંગલ ડેમ) સુધી મુસાફરી કરતા પહેલા ટ્રેન નેહલા સ્ટેશને પહોંચે છે. રિપોર્ટ અનુસાર, ટ્રેનમાં દરરોજ 50 લિટર તેલનો ખર્ચ થાય છે, તેમ છતાં ભાખરા બિયાસ મેનેજમેન્ટ બોર્ડ (BBMB) એ તેને મફત રાખવાનું પસંદ કર્યું છે. પહેલા આ સ્પેશિયલ ટ્રેનમાં 10 કોચ હતા, પરંતુ હવે તેમાં માત્ર 3 કોચ જ રહી ગયા છે. જેમાંથી એક કોચ પ્રવાસીઓ માટે અને એક કોચ મહિલાઓ માટે અનામત રાખવામાં આવી છે.
નવી પેઢી જાણી શકે કે આ ડેમ બનાવવામાં શું મુશ્કેલીઓનો સામનો કરવો પડ્યો હતો. ભાખરા બિયાસ મેનેજમેન્ટ બોર્ડ આ ટ્રેનનું સંચાલન કરે છે. આ રેલવે ટ્રેક બનાવવા માટે પહાડો કાપીને દુર્ગમ રસ્તો બનાવવામાં આવ્યો હતો. આ ટ્રેન પ્રથમ વખત 1949માં દોડાવવામાં આવી હતી. આ ટ્રેનમાં દરરોજ લગભગ 300 લોકો મુસાફરી કરે છે. આ ટ્રેનનો સૌથી વધુ ફાયદો વિદ્યાર્થીઓને થાય છે. આ ટ્રેન નાંગલ ડેમ સુધી ચાલે છે અને દિવસમાં બે ફેરા કરે છે. આ ટ્રેનમાં મુસાફરી કરતી વખતે તમને ન તો કોઈ TTE મળશે, ન કોઈ હોકર.
હવે ટ્રેનમાં સુવા અંગે પણ આ નિયમ બનાવવામાં આવ્યો છે - જાણો
ભાખરા બિયાસ મેનેજમેન્ટ બોર્ડ આ ટ્રેનનું સંચાલન કરે છે. આ ટ્રેન દ્વારા ભાખરા નજીકના ગામો સહિત બરમાલા, નેહલા ભાકરા, ઓલિંડા, ખેડા બાગ, નાંગલ, કાલાકુંડ, સ્વામીપુર, હંડોલા, સલંગડી અને અન્ય વિસ્તારોના લોકો મુસાફરી કરે છે. આ ટ્રેન નાંગલથી સવારે 7:05 વાગ્યે ઉપડે છે અને લગભગ 8:20 વાગ્યે આ ટ્રેન ભાખડાથી નાંગલ તરફ પાછી આવે છે. બીજી તરફ, બપોરે ફરી એકવાર આ ટ્રેન નાંગલથી બપોરે 3:05 વાગ્યે ઉપડશે અને 4:20 વાગ્યે ભાખરા ડેમથી નાંગલ પરત આવે છે.
