Post Office Monthly Income Scheme 2023 (પોસ્ટ ઓફિસ માસિક આવક યોજના) એક એવી સરકારી સ્કીમ છે, જેની મદદથી તમે તમારા અથવા તમારા પરિવારના સભ્યો માટે દર મહિને એક નિશ્ચિત આવકની વ્યવસ્થા કરી શકો છો. ઉદાહરણ તરીકે, તમારા બાળક માટે, તમે દર મહિને એક નિશ્ચિત રકમની પોકેટ મની મોકલવાની સિસ્ટમ બનાવી શકો છો.
આ વર્ષે એપ્રિલથી સરકારે તેનો વ્યાજ દર પણ વધારીને 7.4 કરી દીધો છે. આ પહેલા પણ, 2023 ના બજેટમાં, સરકારે આમાં જમા મર્યાદા મહત્તમ 4.50 લાખથી વધારીને 9 લાખ રૂપિયા કરી હતી. સંયુક્ત ખાતાના કિસ્સામાં જમા મર્યાદા રૂ.9 લાખથી વધારીને રૂ.15 લાખ કરવામાં આવી છે. આ લેખમાં આપણે જાણીશું કે પોસ્ટ ઓફિસ માસિક આવક યોજના શું છે? તેના નિયમો અને ફાયદા શું છે.
પોસ્ટ ઓફિસ માસિક આવક યોજના શું છે?
પોસ્ટ ઓફિસ માસિક આવક યોજના એ ભારત સરકારની બચત યોજના છે. તેમાં તમે જે પૈસા જમા કરો છો તેના બદલામાં તમને 5 વર્ષ સુધી દર મહિને આવક મળે છે. આ આવક વ્યાજના રૂપમાં પ્રાપ્ત થાય છે. તમે શરૂઆતમાં જે પૈસા જમા કરાવ્યા હતા તે પણ 5 વર્ષ પછી પાછા મળે છે. આ રીતે, તમારી જમા રકમ પણ સંપૂર્ણ રહે છે અને તમને દર મહિને એક નિશ્ચિત આવક પણ મળે છે. તેનું ખાતું પોસ્ટ ઓફિસની કોઈપણ શાખામાં ખોલી શકાય છે.
મોબાઈલ સિમ માંથી નીકળે સોનું ફેંકતા પહેલા વાંચો : Click here
કેટલા પૈસા જમા કરાવવાના છે?
પોસ્ટ ઓફિસની માસિક આવક યોજનામાં તમે ઓછામાં ઓછા 1000 રૂપિયાથી વધુમાં વધુ 9 લાખ રૂપિયા જમા કરાવી શકો છો. થાપણની રકમ ગમે તેટલી હોય, તે માત્ર રૂ.1000ના ગુણાંકમાં હોવી જોઈએ. જો બે કે ત્રણ લોકો મળીને જોઈન્ટ એકાઉન્ટ ખોલે તો વધુમાં વધુ 15 લાખ રૂપિયા જમા થઈ શકે છે. જો સંયુક્ત ખાતું હોય તો પણ દરેક ખાતાધારકના નામે સમાન રકમ જમા કરાવવી જોઈએ. અને કોઈપણ એક વ્યક્તિનો હિસ્સો 4.5 લાખ રૂપિયાથી વધુ ન હોઈ શકે.
કેટલું વ્યાજ મળે છે?
હાલમાં, પોસ્ટ ઓફિસ માસિક આવક યોજના પર વાર્ષિક 7.4% ના દરે વ્યાજ મળે છે. અહીં ધ્યાનમાં રાખો કે સરકાર દરેક ક્વાર્ટર પહેલા પોસ્ટ ઓફિસ સેવિંગ્સ સ્કીમ માટે નવા વ્યાજ દરોની જાહેરાત કરે છે. પરંતુ તે જ વ્યાજ દર તમારા ખાતા પર સમગ્ર 5 વર્ષ માટે લાગુ રહે છે, જે ખાતું ખોલાવતી વખતે હતું. વચ્ચેના વ્યાજ દરમાં ફેરફારથી અગાઉ ખોલવામાં આવેલા ખાતાઓને અસર થતી નથી. અને તમને દર મહિને પૂર્વ-નિર્ધારિત આવક મળતી રહેશે.
ખાતું કોણ ખોલાવી શકે?
- કોઈપણ પુખ્ત ભારતીય નાગરિક તેના નામે પોસ્ટ ઓફિસ માસિક આવક યોજના ખાતું ખોલાવી શકે છે. તમે તમારા સગીર બાળક માટે વાલી તરીકે ખાતું પણ ખોલાવી શકો છો.
- જે બાળક 10 વર્ષની ઉંમર પૂર્ણ કરી ચૂક્યું છે તે પણ પોતાના નામે ખાતું ખોલાવી શકે છે જો તે તેની સહીથી ખાતું ઓપરેટ કરી શકે.
- માનસિક રીતે નબળા વ્યક્તિ માટે પણ તેના વાલી વતી ખાતું ખોલાવી શકાય છે. પરંતુ, ધ્યાનમાં રાખો કે કોઈપણ સંસ્થા, જૂથ, સમિતિ અથવા પરિવારના નામે આ ખાતું ખોલવાની મંજૂરી નથી.
શું આપણે સંયુક્ત ખાતું પણ ખોલાવી શકીએ?
બે કે ત્રણ લોકો મળીને જોઈન્ટ એકાઉન્ટ પણ ખોલાવી શકે છે. આ સંયુક્ત ખાતું બે પ્રકારનું છે-
જોઈન્ટ એ ટાઈપ એકાઉન્ટઃ આ પ્રકારના જોઈન્ટ એકાઉન્ટમાં તમામ ખાતાધારકોની સહીથી જ પૈસા ઉપાડી શકાય છે.
જોઈન્ટ બી ટાઈપ એકાઉન્ટઃ આ પ્રકારના જોઈન્ટ એકાઉન્ટમાંથી કોઈપણ ખાતાધારકની સહી દ્વારા પૈસા ઉપાડી શકાય છે.
પહેલાથી ખોલેલા સિંગલ એકાઉન્ટને પછીથી ગમે ત્યારે જોઈન્ટ એકાઉન્ટમાં રૂપાંતરિત કરી શકાય છે. તેવી જ રીતે, પહેલાથી ખોલેલા સંયુક્ત ખાતાને પણ કોઈપણ સમયે એક ખાતામાં રૂપાંતરિત કરી શકાય છે.
સંયુક્ત ખાતામાંથી કોને પૈસા મળે છે?
પોસ્ટ ઓફિસના માસિક બચત ખાતામાં જમા કરવામાં આવેલા નાણાંમાં તમામ ખાતાધારકોનો સમાન હિસ્સો હોવાનું માનવામાં આવે છે. દરેક ખાતાધારકને વ્યાજના રૂપમાં માસિક આવક સમાન રીતે મળે છે. અને પાકતી મુદત પછી જે પૈસા પાછા મળે છે તે પણ સમાન રીતે પ્રાપ્ત થાય છે.
ખાતું ખોલવા માટે જરૂરી દસ્તાવેજો
પોસ્ટ ઓફિસ માસિક આવક યોજના ખાતું ખોલવા માટે, તમને પોસ્ટ ઓફિસ શાખામાં ખાતું ખોલવાનું ફોર્મ મળે છે. તમે ઓનલાઈન ફોર્મની પીડીએફ કોપી પણ ડાઉનલોડ કરી શકો છો. તમે તેની પ્રિન્ટ લઈ શકો છો, તેને ભરી શકો છો અને તેને દસ્તાવેજો સાથે સબમિટ કરી શકો છો. જે દસ્તાવેજો જોડવાના રહેશે તે નીચે મુજબ છે-
રંગીન ફોટો: અરજદારનો પાસપોર્ટ સાઇઝ
આઈડી પ્રૂફ: નીચેનામાંથી કોઈપણની ફોટોકોપી જેમ કે આધાર કાર્ડ, પાન કાર્ડ, ડ્રાઈવિંગ લાઇસન્સ, પાસપોર્ટ, જોબ કાર્ડ વગેરે.
સરનામાનો પુરાવો: નીચેનામાંથી કોઈપણ એકની ફોટોકોપી જેમ કે આધાર કાર્ડ, ડ્રાઇવિંગ લાઇસન્સ, પાસપોર્ટ, વીજળીનું બિલ, પાણીનું બિલ, જોબ કાર્ડ, સેન્સસ રજિસ્ટરની નકલ, વગેરે.
પાન કાર્ડઃ હવે કોઈપણ બેંકમાં ખાતું ખોલાવવા અથવા ડિપોઝિટ સ્કીમ ખાતું ખોલાવવા માટે પાન કાર્ડની વિગતો આપવી ફરજિયાત બની ગઈ છે.
નોંધ: બધા દસ્તાવેજોની અસલ નકલ તમારી સાથે રાખો. કારણ કે, તમારું ફોર્મ સબમિટ કરવામાં આવે તે પહેલાં, તમામ ફોટોકોપી પણ મૂળ નકલ સાથે મેચ કરી શકે છે.
શું વચ્ચે થી ખાતું બંધ કરી શકું?
સામાન્ય રીતે પોસ્ટ ઓફિસ મંથલી પ્લાન એકાઉન્ટ 5 વર્ષ પહેલા બંધ કરી શકાતું નથી. પરંતુ તમે કોઈપણ તાત્કાલિક જરૂરિયાત પર અધવચ્ચે એકાઉન્ટ બંધ કરી શકો છો. ખાતાના પ્રી-મેચ્યોર ક્લોઝર અંગેની શરતો નીચે મુજબ છે-
- કોઈપણ કિંમતે 1 વર્ષ પહેલા ખાતું બંધ કરી શકાતું નથી.
- 1 વર્ષથી 3 વર્ષ વચ્ચેના ખાતા બંધ થવા પર, તમારી જમા રકમમાંથી 2% કાપવામાં આવશે.
- 3 વર્ષથી 5 વર્ષની વચ્ચે ખાતું બંધ થવા પર, ડિપોઝિટમાંથી 1% કાપવામાં આવશે.
વચ્ચે ખાતાધારકનું મૃત્યુ થાય તો પૈસા કોને મળે છે?
જો ખાતાની પાકતી મુદત 5 વર્ષ પહેલા ખાતાધારકનું મૃત્યુ થાય તો ખાતું બંધ કરી શકો છે. આવી સ્થિતિમાં, ખાતામાંના પૈસા નોમિની અથવા તે ખાતામાં નોંધાયેલા કાનૂની વારસદારોને પરત કરવામાં આવે છે. નોમિનીનું નામ ખાતું ખોલાવતી વખતે દાખલ કરવામાં આવે છે. બાદમાં જરૂર જણાય તો નોમિનીનું નામ પણ બદલી શકાય છે.
તમારા નામે બહુવિધ ખાતાઓ ખોલી શકો છો
પોસ્ટ ઓફિસ માસિક આવક યોજના ખાતું કોઈપણ એક વ્યક્તિના નામે ખોલાવી શકાય છે. પરંતુ, વ્યક્તિના નામે તેના તમામ ખાતાઓમાં જમા કરવામાં આવેલ નાણાંની રકમ વ્યક્તિ માટે રોકાણની મહત્તમ મર્યાદાથી વધુ ન હોવી જોઈએ.
Post Office Monthly Income Scheme Official Notification Click Here
માસિક આવક યોજના પર કર મુક્તિનો નિયમ
પોસ્ટ ઓફિસ માસિક આવક યોજના ખાતામાંથી મેળવેલ વ્યાજ પર કોઈ કર મુક્તિ નથી. આમાંથી તમને જે આવક મળે છે તેના પર ટીડીએસ પણ કાપવામાં આવતો નથી. પરંતુ તમને માસિક હપ્તાના રૂપમાં જે વ્યાજ મળે છે તે વાર્ષિક આવકના ભાગ રૂપે ટેક્સની ગણતરીમાં સામેલ કરવું પડશે.
