ભારતમાં ઘણા લોકો Phone Call Recording ફોન કોલ રેકોર્ડિંગ વિશે વધુ ચિંતિત છે. ઘણા લોકો ચિંતિત છે કે કોઈ વ્યક્તિ તેમના કૉલને ગુપ્ત રીતે રેકોર્ડ કરી શકે છે. ઘણા લોકોને આ સમસ્યાનો સામનો કરવો પડે છે કે તેમના ફોનમાં કોલ રેકોર્ડિંગ ફીચર આપવામાં આવતું નથી.
જો તમે પણ કોઈનો કોલ રેકોર્ડ કરો છો, તો તમારા માટે મોટા સમાચાર છે. જો તમે કોઈની પરવાનગી વિના ફોન કૉલ રેકોર્ડ કરો છો, તો તે ગોપનીયતાના અધિકારનું ઉલ્લંઘન છે અને તમારી સામે પોલીસ કાર્યવાહી થઈ શકે છે.
કાયદો શું કહે છે?
જો તમે કોઈના મોબાઈલ કોલને તેમની પરવાનગી વગર રેકોર્ડ કરો છો, તો તમારી સામે આઈટી એક્ટ-2000ની કલમ 72 હેઠળ કાર્યવાહી થઈ શકે છે. આ IT એક્ટ હેઠળ, કોઈપણ તૃતીય પક્ષ વ્યક્તિ સાથે સંબંધિત કોઈપણ માહિતી, દસ્તાવેજો વગેરેને તેની મંજૂરી અથવા જાણ વિના કોઈપણ ઈલેક્ટ્રોનિક ઉપકરણ દ્વારા સાર્વજનિક કરવું એ કલમ 72નું ઉલ્લંઘન માનવામાં આવશે.
ભારતીય બંધારણની કલમ 21માં દરેક વ્યક્તિને ગોપનીયતાનો અધિકાર છે. જો તમે દોષિત સાબિત થાવ છો, તો તમારે બે વર્ષની જેલ અને 1 લાખ રૂપિયાનો દંડ ભરવો પડી શકે છે.
બંધારણમાં ભારતીય નાગરિકોને કેટલાક મૂળભૂત અધિકારો આપવામાં આવ્યા છે. જેમાં હવે ગોપનીયતાનો અધિકાર પણ મૂળભૂત અધિકાર છે. પરવાનગી વિના કોઈના કોલને રેકોર્ડ કરવું એ ભારતીય બંધારણની કલમ 21 હેઠળ આપવામાં આવેલા ગોપનીયતાના અધિકારનું ઉલ્લંઘન છે. આવા કિસ્સામાં જો કોલ રેકોર્ડ કરનાર વ્યક્તિ સામે ફરિયાદ કરવામાં આવે તો તેની સામે કાયદાકીય કાર્યવાહી પણ થઈ શકે છે.
કોલ રેકોર્ડિંગ પર હાઈકોર્ટનો નિર્ણય
છત્તીસગઢ હાઈકોર્ટે ચુકાદો આપ્યો છે કે કોઈ વ્યક્તિના મોબાઈલ ફોનની વાતચીતને તેની જાણ વગર રેકોર્ડ કરવી એ કલમ 21 હેઠળ ગોપનીયતાના અધિકારનું ઉલ્લંઘન છે. હાઈકોર્ટ 2019 થી પેન્ડિંગ ભરણપોષણ કેસમાં તેના પતિની અરજીને મંજૂરી આપતા ફેમિલી કોર્ટના આદેશને પડકારતી મહિલા દ્વારા દાખલ કરવામાં આવેલી અરજી પર સુનાવણી કરી રહી હતી.
હાઈકોર્ટે શોધી કાઢ્યું હતું કે પતિએ તેની જાણ વગર તેની પત્નીની ફોન વાતચીત રેકોર્ડ કરવી તે તેના ગોપનીયતાના અધિકારનું તેમજ બંધારણની કલમ 21 હેઠળ અરજદારના અધિકારોનું ઉલ્લંઘન છે.
