પહેલગામ ખાતે થયેલા આતંકી હુમલાના પગલે ભારતે પાકિસ્તાન સામે કડક વલણ અપનાવવાનું શરૂ કરી દીધું છે. આ પગલાં અંતર્ગત ભારતે પાકિસ્તાન સાથેના સંબંધોમાં તંગી લાવી છે અને બે મુખ્ય વેપારના માર્ગો - અટારી અને વાઘા બોર્ડર બંધ કરી દીધા છે.
📉 વેપાર બંધની સીધી અસર કોને પડશે?
આ નિર્ણયનો સીધો અસર બંને દેશોની અર્થવ્યવસ્થાએ પડશે. જોકે, તજજ્ઞોના મતે પાકિસ્તાનને આ મોટું આર્થિક ઝટકો આપી શકે છે, જ્યારે ભારતમાં કેટલીક ચીજવસ્તુઓ મોંઘી બની શકે છે.
ભારતમાં શું થશે મોંઘું?
🧂 સેંધા નમક (Rock Salt)
ભારતમાં ઉપવાસ દરમિયાન વધુ વપરાતું સેંધા નમક મોટાભાગે પાકિસ્તાનમાંથી આયાત કરવામાં આવે છે. વેપાર બંધ થવાના પગલે તેના ભાવમાં વધારો થઈ શકે છે.
🌰 સૂકા મેવા (Dry Fruits)
પાકિસ્તાનથી ભારતમાં ખાસ કરીને અખરોટ, બદામ અને પિસ્તા આયાત થાય છે. જો આ આયાત બંધ થાય તો ભારતમાં ડ્રાય ફ્રૂટના ભાવમાં વધારો થઈ શકે છે. જોકે, ભારત પાસે અમેરિકી અને મિડલ ઇસ્ટના વિકલ્પ ઉપલબ્ધ છે.
👓 ઓપ્ટિકલ લેન્સ
ભારત ઓપ્ટિકલ ઉદ્યોગ માટે મોટી માત્રામાં લેન્સ પાકિસ્તાનથી આયાત કરે છે. વેપાર બંધ થવાથી આ ક્ષેત્રે ટૂંકા ગાળે ભાવ વધી શકે છે.
અન્ય વસ્તુઓ જેના ભાવ વધી શકે છે:
- સીમેન્ટ અને પથ્થર
- ચામડાના ઉત્પાદનો
- કાર્બનિક રસાયણો
- મેટલ કમ્પાઉન્ડ્સ
પાકિસ્તાનને શું નુકસાન થશે?
પાકિસ્તાન માટે આ વેપાર બંધ ઘણી વધુ નુકસાનીકારક છે. ભારત પાકિસ્તાનથી જે વસ્તુઓ મંગાવે છે તેની તુલનાએ, પાકિસ્તાન ભારત પર વધુ નિર્ભર છે.
📦 પાકિસ્તાનમાં નિકાસ થતી મુખ્ય વસ્તુઓ:
- જૈવિક રસાયણ અને ફાર્મા પ્રોડક્ટ્સ
- પ્લાસ્ટિક અને તેના ઉત્પાદનો
- કપાસ, કૃષિ ઉત્પાદન (ફળ-શાકભાજી)
- ડેરી અને પશુ ચારા
આ વેપાર બંધથી પાકિસ્તાનની પહેલેથી જ ડામાડોળ અર્થવ્યવસ્થા પર વધુ દબાણ આવશે.
🌐 ભારત પાસે છે વિકલ્પ
ભારત પાસે સૂકા મેવા માટે અફઘાનિસ્તાન, ઈરાન, USA જેવા દેશોના વિકલ્પ છે. સેંધા નમક માટે પણ વિકલ્પ ઊભા કરી શકાય છે. ઓપ્ટિકલ લેન્સ માટે ચીન અને જાપાન જેવા વિકલ્પ ઉપલબ્ધ છે.
🔚 નિષ્કર્ષ
ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચેનો વેપાર બંધ થવાથી આરંભમાં ભારતને કેટલીક વસ્તુઓમાં ભાવ વધારો થવાની શક્યતા છે, પણ લાંબા ગાળે ભારત વિકલ્પ ઊભા કરી શકશે. બીજી બાજુ, પાકિસ્તાન માટે આ મોટું આર્થિક ઝટકો બની શકે છે અને તેની અર્થવ્યવસ્થા માટે ચિંતાજનક પરિસ્થિતિ ઊભી કરી શકે છે.